Phát huy lợi thế có diện tích đồi rừng lớn, ngành chăn nuôi, tỉnh đang chuyển dần sang chăn nuôi theo hướng sản xuất hàng hóa. Toàn tỉnh hiện có hơn 200 trại chăn nuôi tập trung được đầu tư hiện đại, hằng năm xuất ra thị trường ngoài tỉnh hàng chục nghìn tấn gia cầm, gia súc. Trong kế hoạch, tỉnh phấn đấu đến năm 2015, đưa tỷ trọng chăn nuôi trong sản xuất nông nghiệp đạt hơn 35%.
Sản xuất tập trung
Chúng tôi đến công ty cổ phần chăn nuôi Hòa Bình, đúng vào ngày đơn vị xuất gà giống cho các bạn hàng. Phó giám đốc Chu Trọng Chiến cho biết, đây là đợt cao điểm sản xuất giống cho người nuôi gà để bán vào dịp cuối năm và Tết nguyên đán nên bận lắm. Những năm trước cứ vào dịp này, công ty bán được hơn 30 vạn con giống nhưng năm nay có thể tăng gấp đôi. Vì ngoài các bạn hàng truyền thống ở các tỉnh đồng bằng Bắc bộ, năm nay các cơ sở chăn nuôi lớn ở tỉnh cũng đặt mua với số lượng khá lớn.
Công ty cổ phần chăn nuôi Hòa Bình chuyên sản xuất gà giống trước đây là đơn vị thành viên của Xí nghiệp gà giống Lương Mỹ được cổ phần hóa (CPH) từ cuối năm 2007. Theo đó, công ty đã huy động khoảng 8 tỷ đồng vốn từ các cổ đông để đầu tư trang thiết bị hiện đại, sắp xếp lại bộ máy quản lý và lực lượng lao động hợp lý nên sản xuất kinh doanh của công ty mỗi năm một tăng. Hiện công ty có khoảng 50 nghìn con giống, sản xuất khoảng 3 triệu gà con mỗi năm cung ứng chủ yếu cho các tỉnh đồng bằng Bắc bộ và thành phố Hà Nội. Gần 100 lao động trong công ty đều là người địa phương, thường xuyên có việc làm và thu nhập ổn định với mức 2 triệu đồng/tháng/năm. Điều mà chúng tôi ghi nhận ở công ty này là việc xử lý môi trường. Khu sản xuất rộng hàng chục hécta được bố trí xa khu dân cư, chung quanh có trồng cây keo nhằm cách ly với môi trường bên ngoài. Các chất thải trong chăn nuôi được ủ kín cho hoai rồi bán rẻ cho dân làm phân bón cho những rừng keo trong khu vực. Thật vậy, đi trong khu sản xuất mà chúng tôi có cảm giác được hưởng không khí trong lành của một khu vườn sinh thái.
Phó chi cục trưởng chi cục Thú y Lương Thanh Hải cho biết, Hòa Bình có quỹ đất đồi rừng khá lớn nên các cơ sở chăn nuôi thường được bố trí xa khu dân cư, có mặt bằng rộng thuận lợi cho việc xử lý môi trường. Tuy quy mô sản xuất có khác nhau nhưng hầu hết các cơ sở chăn nuôi ở Hòa Bình đều có quy trình xử lý môi trường tương tự như công ty cổ phần chăn nuôi tỉnh. Là địa bàn gần thị trường Hà Nội, giao thông thuận lợi đã tạo lợi thế cho tỉnh ta tập trung phát triển chăn nuôi theo hướng sản xuất hàng hóa; phấn đấu đến năm 2015, tỷ trọng chăn nuôi trong giá trị sản xuất nônng nghiệp đạt hơn 35%, sản lượng thịt hơi các loại khoảng 100 nghìn tấn/năm. Trên tinh thần đó, UBND tỉnh đã ban hành cơ chế ưu đãi cho các doanh nghiệp của mọi thành phần kinh tế khi đầu tư vào lĩnh vực chăn nuôi, trước mắt tập trung vào hai con lợn, gà như ưu tiên cấp đất ở những nơi có nguồn nước, ở xa khu dân cư, giao thông thuận tiện. Đồng thời, cải cách thủ tục hành chính tạo môi trường thông thoáng cho các nhà đầu tư vào địa phương. UBND tỉnh còn giao cho sở Nông nghiệp - phát triển nông thôn thường xuyên giữ mối liên hệ với các doanh nghiệp trong suốt quá trình triển khai dự án đầu tư vào tỉnh nhà. Kết quả đến nay trên địa bàn tỉnh đã có hơn 200 trang trại chăn nuôi lợn, gà được trang bị khá hiện đại chủ yếu do các công ty, doanh nghiệp tỉnh ngoài đầu tư. Trong đó, có khoảng 40 trại nuôi gà thương phẩm với tổng đàn hơn 200 nghìn con và hai trại gà giống có quy mô sản xuất khoảng 5 triệu con giống/năm. Công ty cổ phần chăn nuôi CP Việt Nam đã đầu tư 4 trại lợn giống ngoại với quy mô 1200 con nái/trại và hai trại lợn thương phẩm (2500 con/trại). Dự kiến công ty cổ phần chăn nuôi CP Việt Nam sẽ xây thêm ở Hòa Bình ba trại lợn giống từ 1200 - 2400 nái/trại. Tuy mới đi vào hoạt động nhưng các cơ sở chăn nuôi này đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận, trước hết là tạo việc làm cho hàng nghìn lao động tại chỗ (bình quân mỗi cơ sở sử dụng khoảng 40 lao động). Một số cơ sở còn xây nhà ở, nhà trẻ trong khu vực trang trại để công nhân có chỗ ở ổn định, yên tâm làm việc. Chi cục phó Lương Thanh Hải nhận xét: “ - Nuôi lợn công nghiệp cho thu nhập cao hơn hẳn so với trồng rừng”. - Trung bình một trang trại nuôi lợn cần khoảng 8ha đồi rừng, sử dụng 40 lao động với mức lương 2 triệu đồng/người/tháng; trong một năm chỉ riêng người lao động ở trang trại có thu nhập 960 triệu đồng. Song cũng với 8ha đó nếu để trồng keo thì bảy năm sau mới thu hoạch được khoảng 400 triệu đồng.
Gắn sản xuất với chiế biến, tiêu thụ sản phẩm vào chăn nuôi
Giám đốc sở Nông nghiệp - phát triển nông thôn Hoàng Văn Tứ khẳng định, việc phát triển chăn nuôi trang trại qui mô công nghiệp không chỉ nâng cao được năng suất, chất lượng sản phẩm, đảm bảo an toàn về dịch bệnh và tạo ra khối lượng sản phẩm lớn cho xã hội mà còn giúp cho người dân địa phương tiếp cận, ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật vào chăn nuôi, nhất là việc chăm sóc, phòng chống dịch bệnh cho đàn gia súc, gia cầm. Vì vậy từ nhiều năm nay ở tỉnh ta luôn an toàn về dịch bệnh. Đồng thời có tác động trực tiếp đến việc thay đổi nhận thức, tập quán canh tác của người dân. Họ đã biết lấy nhu cầu tiêu thụ của thị trường để tìm hướng đi cho sản xuất, phát triển kinh tế của mỗi hộ gia đình. Mặt khác, các chính sách khuyến khích của tỉnh đối với các hộ chăn nuôi như hỗ trợ phần chênh lệch giữa giá nhập lợn nái hậu bị giống ngoại với lợn con nuôi thương phẩm; được cấp vắc xin phòng dịch khi nhập đàn; hỗ trợ 1,2 triệu đồng/hộ để xây hầm bi-ô-ga; được vay vốn không lấy lãi khi mua trâu, bò giống... đã tác động tích cực đến việc phát triển chăn nuôi ở các địa phương. Trên địa bàn toàn tỉnh hiện có hơn 300 mô hình chăn nuôi tập trung bán công nghiệp phân bố phù hợp với đặc điểm địa lý, tập quán của từng vùng miền. Các huyện Lương Sơn, Lạc Thủy, Yên Thủy chú trọng vào con lợn ngoại, gà công nghiệp bao gồm cả sản xuất giống và nuôi thương phẩm. Nuôi trâu bò lấy thịt tập trung ở các huyện Tân Lạc, Lạc Sơn và Cao Phong. Huyện ủy Tân Lạc có Nghị quyết chuyên đề về phát triển chăn nuôi trâu bò theo hướng sản xuất hàng hóa, đưa chăn nuôi trở thành ngành sản xuất chính. Mới đây huyện Tân Lạc vừa tổ chức thành công Hội thi trâu giống tốt và đã chọn được 24 cặp trâu đực - cái tốt để đảo đàn, tiếp tục nâng cao chất lượng của đàn trâu trong huyện. Hiện toàn huyện Tân lạc có khoảng 21 nghìn con trâu bò. Ở các xã vùng cao trong tỉnh được định hướng phát triển đàn lợn, gà bản địa là đặc sản của tỉnh đang được thị trường ưa chuộng và tiêu thụ mạnh.
Cùng với việc thực hiện các cơ chế, chính sách của tỉnh nhằm khuyến khích, hỗ trợ các chủ trang trại và hộ chăn nuôi đầu tư mở rộng qui mô chăn nuôi công nghiệp tập trung theo hướng sản xuất hàng hóa, ngành Nông nghiệp và phát triển nông thôn Hòa Bình đã và đang triển khai một loạt các công việc mang tính chiến lược để lĩnh vực chăn nuôi phát triển ổn định và bền vững. Đó là quy hoạch các vùng chăn nuôi hàng hóa phù hộ với điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và sinh thái của từng địa phương; tổ chức lại hệ thống chăn nuôi, gắn sản xuất với chế biến và tiêu thụ sản phẩm; xây dựng Trung tâm giống và vùng giống nhân dân để cung cấp giống cho nhu cầu chăn nuôi trong và ngoài tỉnh. Đồng thời tăng diện tích ngô lên 32.000ha/năm để có sản lượng 130.000 tấn ngô hạt phục vụ chế biến thức ăn chăn nuôi công nghiệp và dành 1000ha đất để trồng cỏ, chủ động tạo nguồn thức ăn thô xanh cho chăn nuôi trâu bò tập trung và thâm canh ./.
