Trung tâm giống cây trồng Hòa Bình với chức năng, nhiệm vụ là kiểm định và hậu kiểm chất lượng giống cây trồng nông, lâm nghiệp; khảo nghiệm giống cây trồng và giống xác nhận phục vụ cho sản xuất đại trà, chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật về giống cây trồng cho vùng giống nhân dân và xây dựng mạng lưới nhân dân; xây dựng các vườn giống gốc, bảo tồn gien và phát triển cây trồng có chất lượng cao phục vụ cho sản xuất; sản xuất và cung ứng các loại giống cây trồng có năng suất, chất lượng đạt tiêu chuẩn phục vụ sản xuất.
Giám đốc Trung tâm Giống cây trồng tỉnh Nguyễn Văn Hùng cho biết, trong sản xuất, giống là một yếu tố quan trọng quyết định năng suất, phẩm chất hàng hóa. Muốn có giống tốt phù hợp với từng vùng sinh thái nhất thiết phải qua khâu khảo nghiệm. Nắm được tầm quan trọng của công tác khảo nghiệm giống cây trồng nên cấp ủy Trung tâm giống cây trồng rất quan tâm đến công tác khảo nghiệm nhằm lựa chọn các giống cây trồng nông, lâm nghiệp có năng suất, chất lượng và phù hợp với điều kiện sinh thái của tỉnh. Từ năm 2009 Trung tâm giống cây trồng chính thức nằm trong mạng lưới khảo nghiệm quốc gia. Hàng năm tiếp nhận và khảo nghiệm trên 200 giống cây trồng nông nghiệp. Theo đó, từ năm 2009 đến nay Trung tâm đã tiếp nhận và khảo nghiệm 1.394 giống lúa và 78 giống ngô.
Kết quả khảo nghiệm đã đánh giá và chọn lọc được 132 giống lúa triển vọng; trong đó nhiều giống đã được Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn công nhận và đang có mặt trong sản xuất trên địa bàn tỉnh như các giống BC15, TBR1, TBR36, ĐS1, TBR45, MĐ1, MĐ25, ĐT 45, Nghi hương 2308, Hoa ưu 109, HT1, HT6, SH2, TH3-5, TH 3-3, Việt Lai 20, TH7-2, CT16, Thiên nguyên ưu 6, Thiên nguyên ưu 9, Đắc ưu 11...các giống ngô như VN 8960, MB69, MB68, NK54, NK66, LVN10...Điều đáng nói là các giống lúa, ngô này đều sinh trưởng, phát triển tốt phù hợp với điều kiện sinh thái từng vùng. Trong số các giống đang có mặt trong sản xuất tại tỉnh có một số giống nổi bật được bà con nông dân đánh giá cao. Trong đó giống lúa BC15 có thời gian sinh trưởng vụ xuân 135-140 ngày, vụ mùa 110 - 115 ngày, đẻ nhánh khỏe, bông to và dài; năng suất trung bình 60-65 tạ/ha, thâm canh đạt 80-85 tạ/ha, chiếm khoảng 30 - 40% trong cơ cấu giống của tỉnh. Giống lúa ĐS1 được chọn lọc từ giống lúa thuộc loài phụ Japonica nhập nội, giống có thời gian sinh trưởng vụ xuân 140-145 ngày, vụ mùa 115-120 ngày; chiều cao cây từ 80-100 cm, cứng cây, chống đổ tốt; chịu rét khá; năng suất trung bình 6-8,5 tấn/ha, hạt trong, bầu, cơm dẻo mềm ngon. Đây là giống lúa thuộc nhóm chịu rét khá, thích hợp với các vùng cao như Đà Bắc, Mai Châu. Giống lúa TH3-5 là giống lúa lai 2 dòng có thời gian sinh trưởng vụ xuân 125-130 ngày, vụ mùa 105-115 ngày, chiều cao cây 90-100 cm; năng suất trung bình đạt 60-70 tạ/ha. Giống ngô VN8960 có thời gian sinh trưởng trung bình, vụ hè thu 82-85 ngày, vụ thu đông 85-95 ngày, vụ đông xuân 95-100 ngày; chiều cao cây 200-220 cm, chiều cao đóng bắp 90-110 cm, dạng hạt đá, màu vàng cam; năng suất 60-95 tạ/ha. Giống ngô NK54 là giống ngô lai đơn có thời gian sinh trưởng 95-100 cm. chiều cao cây 200-215 cm, chiều cao đóng bắp 100-115 cm, năng suất trung bình 60-70 tạ/ha.
Ngoài ra, công tác chuyển giao tiến bộ kỹ thuật và xây dựng vùng giống nhân dân Trung tâm cũng xác định có ý nghĩa lớn trong việc nâng cao năng suất, chất lượng, tăng thu nhập cho người dân và giúp bà con nông dân tự chủ được nguồn giống trong sản xuất. Theo đó, những năm qua Trung tâm phối hợp chặt chẽ với UBND các xã Mãn Đức, Thanh Hối huyện Tân Lạc; Hạ Bì, Vĩnh Tiến huyện Kim Bôi; Dân Hạ, Hợp Thịnh huyện Kỳ Sơn tổ chức 7 lớp đào tạo nghề cho 265 lượt người về kỹ thuật trồng ngô đông, đậu tương đông; kỹ thuật trồng khoai tây bằng phương pháp làm đất tối thiểu; kỹ thuật trồng nấm rơm; kỹ thuật ủ phân vi sinh và kỹ thuật trồng cây có múi. Với phương pháp giảng dạy kết hợp lý thuyết và thực hành, giúp cho các học viên được trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm. Kết thúc khóa học 100% học viên nắm được các kỹ thuật đã học và có 95% học viên áp dụng vào sản xuất tại gia đình.
Bên cạnh đó, Trung tâm cũng tích cực tham mưu và đề xuất với Sở Nông nghiệp & Phát triển nông thôn, Sở Khoa học & Công nghệ tỉnh thực hiện các đề tài khoa học công nghệ phục vụ công tác sản xuất của tỉnh. Các đề tài có tính thực tiễn cao giúp các địa phương định hướng và chọn lựa các cây trồng phù hợp như các đề tài bảo tồn, phục tráng và phát triển giống ngô nếp Mai Châu; khảo nghiệm một số giống ngô chịu hạn tại 2 huyện vùng cao Mai Châu, Đà Bắc; duy trì và phát triển giống ngô nếp đặc sản Thung Khe-Mai Châu thành vùng sản xuất hàng hóa. Kết quả của các đề tài này đã phục tráng, bảo tồn được các giống ngô đặc sản của tỉnh; được chuyển giao, ứng dụng trong thực tiễn sản xuất tại 2 huyện Mai Châu và Đà Bắc góp phần tăng thu nhập cho người dân.
Hơn nữa, đề tài bảo tồn, phục tráng và phát triển giống mía tím Hòa Bình: đã phục tráng được giống mía tím đặc sản tại Cao Phong và được lưu giữ tại Trung tâm để cung cấp vật liệu nhân giống (hom, nuôi cấy mô) phục vụ sản xuất; đề tài bình tuyển công nhận cây đầu dòng, nhân giống phục vụ sản xuất giống bưởi đặc sản (bưởi đỏ, bưởi da xanh) tại xã Thanh Hối huyện Tân Lạc đã công nhận được 6 cây đầu dòng, tổ chức nhân giống được trên 10.000 cây giống từ các cây đầu dòng phục vụ sản xuất và xây dựng vườn cây mẹ.
