Trước khi ban hành Nghị quyết 06-NQ/TU, trên toàn huyện có tổng số 33 hợp tác xã (HTX). Trong đó có 25 HTX nông, lâm, ngư nghiệp, chiếm 75,8%; 02 HTX công nghiệp tiểu thủ công nghiệp, chiếm 6,1%; 01 HTX vệ sinh môi trường chiếm 3,0%; 02 HTX vận tải hành khách, chiếm 6,1%; 03 HTX du lịch, chiếm 9,1%. Tổng số thành viên hợp tác xã trên địa bàn huyện là 424 người, tổng số lao động thường xuyên trong hợp tác xã là 470 người. Trong đó lao động thường xuyên là thành viên của HTX 350 người, lao động thường xuyên thuê ngoài là 120 người. Tổng số vốn đăng ký: 82.955 triệu đồng.
Tới nay, toàn huyện đã có 14 tổ hợp tác với 137 thành viên, danh thu bình quân 1 Tổ hợp tác 410 triệu đồng; lợi nhuận bình quân 1 Tổ hợp tác 199 triệu đồng; có 40 HTX, doanh thu bình quân một hợp tác xã 2.610 triệu đồng, lợi nhuận bình quân một hợp tác xã là 1.680 triệu đồng, số thành viên của HTX là 516 người, tổng số lao động là thành viên hợp tác xã 560 người.
Nhìn chung, kinh tế tập thể ngày càng khẳng định vai trò, vị trí quan trọng trong việc giải quyết việc làm, đảm bảo đời sống cho đông đảo người lao động, tạo sự ổn định về chính trị - xã hội góp phần thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, tạo cơ hội việc làm cho lao động nông thôn, phát triển thị trường lao động lành mạnh, đạt tiêu chuẩn tiêu chí số 13 về tổ chức sản xuất đóng góp tích cực vào công cuộc giảm nghèo và chương trình Quốc gia xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên, số HTX trên địa bàn huyện phần đa là hoạt động mang tính nhỏ lẻ, hiệu quả sản xuất kinh doanh chưa đạt kỳ vọng trong việc đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, tích lũy vốn để đầu tư phát triển kinh doanh không cao, đóng góp vào ngân sách nhà nước còn hạn chế. Trình độ, năng lực quản lý của Hợp tác xã còn nhiều hạn chế, đội ngũ quản lý đa số là nông dân chưa qua đào tạo. Các chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển Hợp tác xã còn ít. Chưa có chính sách để thu hút nhiều cán bộ có năng lực, trình độ chuyên môn vào làm việc tại các Hợp tác xã. Các HTX hoạt động kinh doanh chưa đa dạng, chậm đổi mới theo nhu cầu của thị trường; chất lượng sản phẩm, dịch vụ còn hạn chế, thiếu sức cạnh tranh trên thị trường, việc ứng dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật, đổi mới về công nghệ, thiết bị chưa được các Hợp tác xã quan tâm đầu tư, chưa năng động, sáng tạo, đổi mới theo cơ chế thị trường.
Huyện xác định phát triển kinh tế tập thể, HTX bền vững là yêu cầu xuyên suốt, xuất phát từ nhu cầu của người dân, tổ chức tham gia. Phải tôn trọng giá trị, nguyên tắc hoạt động của các HTX phù hợp với điều kiện, đặc điểm, mục tiêu phát triển của các xã trên địa bàn huyện. Do đó, cấp ủy và chính quyền các cấp hỗ trợ, tạo điều kiện và phát huy vai trò của MTTQ, đoàn thể, hội, hiệp hội trong việc tuyên truyền, vận động thành viên tham gia HTX, đưa Luật HTX năm 2023 vào cuộc sống; động viên, khuyến khích các hội viên đi đầu tham gia xây dựng các mô hình điểm về KTTT; phối hợp với các sở ngành trong việc tuyên truyền các chính sách, pháp luật về KTTT tới các hội viên; đưa các nội dung này thành các nhiệm vụ trọng tâm trong chương trình, kế hoạch hoạt động hàng năm của các cấp đoàn, hội… Phát huy vai trò, trách nhiệm của các đoàn thể Nhân dân, Hội Nông dân, Hội Liên hiệp phụ nữ, Đoàn thanh niên, Hội cựu chiến binh và các tổ chức hội, hiệp hội khác trong việc phát triển KTTT, HTX. Phát triển hợp tác xã kiểu mới, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị sản phẩm nông nghiệp chủ lực quy mô lớn. Có chính sách hỗ trợ, ưu đãi thúc đẩy để tạo lập môi trường cho các Hợp tác xã hoạt động theo Luật Hợp tác xã năm 2023 phát triển. Tháo gỡ khó khăn đối với hệ thống chính sách về đất đai cho các Hợp tác xã, chính sách tín dụng cho các mô hình, tập trung vào việc nâng định mức vay, đơn giản hóa thủ tục, hỗ trợ thủ tục. Nâng cao chất lượng hoạt động các HTX kiểu mới liên kết sản xuất tiêu thụ theo chuỗi giá trị sản phẩm nông nghiệp chủ lực quy mô lớn, có sức lan tỏa gắn với xây dựng nông thôn mới, chương trình mục tiêu mỗi xã một sản phẩm (OCOP) và các chương tình phát triển phát triển kinh tế - xã hội của huyện. Đẩy mạnh hỗ trợ xúc tiến thương mại, tìm kiếm thị trường, quảng bá sản phẩm, mở rộng quy mô sản xuất cho các tổ chức kinh tế tập thể. Đặc biệt quan tâm đến chuyển đổi số phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh của các tổ chức kinh tế tập thể./.
