Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, ước tính đến năm 2023, cả nước có hơn 31.700 HTX, 158 liên hiệp HTX và 73.000 tổ hợp tác. Năm 2022, doanh thu bình quân của các HTX đạt gần 3,6 tỷ đồng/năm, tăng 35% so với năm 2021; lãi bình quân khoảng 366 triệu đồng/năm, tăng 71% so với năm 2021; thu nhập bình quân của một lao động thường xuyên trong HTX năm 2022 là 56 triệu đồng/người/năm… Trong 20 năm qua, hành lang pháp lý chung và các cơ chế, chính sách hỗ trợ kinh tế tập thể đã được quan tâm xây dựng, hoàn thiện phù hợp với từng giai đoạn phát triển. Trong đó có các chính sách đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực; xúc tiến thương mại; ứng dụng khoa học, kỹ thuật, công nghệ; hỗ trợ về đầu tư phát triển hạ tầng; chính sách giao đất, cho thuê đất; chính sách về tín dụng; hỗ trợ chế biến sản phẩm. Trong đó, từ năm 2013-2021 có hơn 362.000 lượt cán bộ, thành viên HTX được đào tạo, bồi dưỡng; có hơn 2.600 HTX nông nghiệp được hỗ trợ xúc tiến thương mại với số tiền khoảng 255 tỷ đồng; giai đoạn 2013-2020, cả nước đã hỗ trợ hơn 5.800 HTX ứng dụng, chuyển giao công nghệ với tổng kinh phí khoảng 268 tỷ đồng; doanh số cho vay đối với HTX, liên hiệp HTX trong giai đoạn 2013-2021 đạt khoảng 50.800 tỷ đồng. HTX đã cơ bản hoàn thành việc chuyển đổi sang mô hình kiểu mới theo quy định của pháp luật. Số lượng HTX, liên hiệp HTX thành lập mới tăng đáng kể, phát triển đa dạng hơn về ngành nghề, quy mô và chất lượng, hỗ trợ tốt hơn cho các thành viên, tạo việc làm và nâng cao thu nhập thường xuyên cho người lao động.
Tại diễn đàn, các đại biểu trao đổi, thảo luận, chia sẻ với tinh thần thẳng thắn, trách nhiệm, tập trung phân tích thực trạng phát triển của khu vực kinh tế tập thể, HTX; phân tích tồn tại, hạn chế và nguyên nhân. Đồng thời, đề xuất các giải pháp để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã trong thời gian tới.
Phát biểu tại diễn đàn, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá cao, biểu dương những nỗ lực, cố gắng và chúc mừng những kết quả đáng ghi nhận đã đạt được thời gian qua; đánh giá cao sự nỗ lực, cố gắng, ngày càng chủ động của khu vực kinh tế tập thể, HTX. Phân tích bối cảnh tình hình thời gian tới, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, kinh tế tập thể, HTX phải nhận thức rõ, tự chủ động thoát khỏi những rào cản và vướng mắc mang tính cố hữu để vươn lên; chuyển biến mạnh mẽ về cả tư duy và hành động theo hướng ứng dụng mạnh mẽ khoa học - công nghệ hiện đại; chú trọng nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, tăng năng suất lao động, tăng cường liên kết theo chuỗi giá trị. Thủ tướng yêu cầu các cơ quan liên quan sớm xây dựng, ban hành văn bản hướng dẫn Luật HTX năm 2023 đồng bộ và thống nhất. Các Bộ, ngành sớm trình Chính phủ ban hành 02 Nghị định, ban hành 01 Thông tư hướng dẫn thi hành Luật HTX; tích cực hoàn thiện Chương trình tổng thể về phát triển kinh tế tập thể giai đoạn 2026-2030. Nghiên cứu, hoàn thiện các quy định đối với hoạt động cho vay nội bộ trong HTX, liên hiệp HTX tại Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Hợp tác xã (sửa đổi) nhằm hỗ trợ người lao động, thành viên HTX, góp phần xóa bỏ “tín dụng đen” ở nông thôn. Đồng thời hoàn thiện các chính sách hỗ trợ HTX nông nghiệp phù hợp với quy định của Luật HTX (sửa đổi) và theo định hướng của Chính phủ tại Nghị quyết số 106/NQ-CP về phát triển HTX nông nghiệp trong cơ cấu lại ngành nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới; xây dựng các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Đất đai năm 2024. Tập trung xây dựng các chính sách hỗ trợ kinh tế tập thể, HTX phải đổi mới toàn diện theo hướng bảo đảm yêu cầu đơn giản, thông thoáng và công khai, minh bạch, thiết thực hiệu quả và có tính kế thừa, chuyển tiếp. Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, đơn vị tăng cường hơn nữa vai trò của Diễn đàn Kinh tế hợp tác xã trong việc thúc đẩy kết nối, hợp tác giữa các HTX với nhau, giữa HTX với các thành phần kinh tế khác và với các tổ chức, chuyên gia, nhà khoa học; nâng cao vai trò của các tổ chức đại diện, nòng cốt là Liên minh Hợp tác xã Việt Nam các cấp, nhất là trong việc tuyên truyền, phản biện chính sách; làm cầu nối triển khai và tăng khả năng tiếp cận chính sách; tư vấn, hỗ trợ cho các HTX./.
