Toàn tỉnh hiện có 761 tổ chức kinh tế tập thể (549 hợp tác xã (HTX), 03 Qũy tín dụng nhân dân (QTDND) và 209 tổ hợp tác (THT)) tăng 8 % so với năm 2022. Trong năm thành lập mới 68 HTX (vượt 70% kế hoạch năm) và 12 THT; giải thể 10 HTX, 1 QTDND và 12 THT. Luỹ kế toàn tỉnh hiện có 639 tổ chức kinh tế tập thể đang hoạt động có kết quả sản xuất kinh doanh ổn định gồm: 466 HTX, 03 QTDND, 170 THT. Hiện còn 83 HTX, 39 THT ngừng hoạt động. Các tổ chức kinh tế tập thể thu hút 16,32 nghìn thành viên (thành viên HTX 7,6 nghìn tăng 8,17%; thành viên QTDND 5,746 nghìn giảm 1,49%, thành viên 2,97 nghìn giảm 32%) và 28,08 nghìn lao động (12,53 nghìn lao động thường xuyên; 17.32 nghìn lao động thời vụ) tham gia. Số cán bộ quản lý HTX đạt khoảng 1.617 người; trong đó 36,43% có trình độ trung, sơ cấp; 35,06% trình độ cao đẳng, đại học (tăng 1,06% so với năm 2022), còn lại khoảng 28,51% cán bộ chưa qua đào tạo.
Kết quả hoạt động năm 2023, bình quân 1 HTX ước đạt 1,54 tỷ đồng doanh thu, 164 triệu đồng lợi nhuận (tăng tương ứng 10,61 % và 4,75% so với năm 2022). Bình quân 01 QTDND đạt 29,2 tỷ đồng doanh thu, chênh lệch thu nhập – chi phí 1,47 tỷ đồng (tăng tương ứng 1,32 % và 1,83% so với năm 2022). Bình quân 01 THT đạt 210,5 triệu đồng doanh thu (tăng 4,74% so với năm 2022), lợi nhuận 61,6 triệu đồng/THT. Phân loại theo quy mô thành viên có 99,14% HTX siêu nhỏ, 0,86% nhỏ, 0% vừa, 0% lớn; theo quy mô vốn có: 47,85% siêu nhỏ, 38,84% nhỏ, 13,3% vừa, 0% lớn. Phân loại theo ngành nghề có: 72,53% HTX nông nghiệp; 27,47% HTX phi nông nghiệp.
Toàn tỉnh có 338 HTX hoạt động lĩnh vực nông nghiệp, các HTX cung ứng dịch vụ cho thành viên trong hoạt động trồng trọt, chăn nuôi, lâm nghiệp, thuỷ sản, một số HTX quản lý vận hành các công trình thuỷ lợi và nước sạch nông thôn. Dịch vụ HTX cung ứng chủ yếu là vật tư đầu vào cho sản xuất như giống, phân bón, thức ăn, thuốc bảo vệ thực vật; năng lực hỗ trợ ứng dụng khoa học, công nghệ cao, bao tiêu, chế biến sản phẩm cho thành viên còn hạn chế. Chưa có nhiều mô hình liên kết chặt chẽ theo chuỗi giá trị từ khâu sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm. Có 75 sản phẩm của 62 HTX được công nhận đạt OCOP; 30% số HTX có sản phẩm được chứng nhận VietGap, Globalgap, đủ điều kiện an toàn thực phẩm, hữu cơ; 10 HTX và 01 THT được Sở Nông nghiệp và PTNT cấp mã số vùng trồng nội địa, 04 HTX đang chờ xét duyệt cấp mã số vùng trồng phục vụ xuất khẩu. Các HTX đóng góp quan trọng đối với đảm bảo hiệu quả an sinh xã hội, đem lại nhiều lợi ích thông qua các dịch vụ cho cộng đồng thành viên và đời sống kinh tế nông thôn; góp phần tích cực trong việc chuyển đổi cơ cấu mùa vụ, giống cây trồng vật nuôi, trực tiếp góp phần vào tăng năng suất, sản lượng nông nghiệp và nâng cao đời sống nhân dân; tham gia tích cực trong xây dựng nông thôn mới và thực hiện xoá đói, giảm nghèo. Có 128 HTX hoạt động phi nông nghiệp gồm 42 HTX công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp (chiếm 9,01%), 10 HTX xây dựng, sản xuất vật liệu xây dựng (chiếm 2,15%); 12 HTX điện năng (chiếm 2,58%) ; 20 HTX thương mại dịch vụ (chiếm 4,29%); 5 HTX vệ sinh môi trường (chiếm 1,07%), 15 HTX vận tải (chiếm 3,22%), 9 HTX du lịch (chiếm 1,93%), 15 HTX loại hình khác (chiếm 3,22%). HTX quy mô vốn nhỏ, có từ 07 đến 20 thành viên vừa góp vốn, vừa là lao động thường xuyên, nhìn chung HTX phi nông nghiệp khá năng động, phần lớn hoạt động có hiệu quả, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho người lao động và thành viên. Có 03 QTDND đang hoạt động đối ổn định, tổng nguồn vốn 582,7 tỷ đồng (tăng 1,34% so với năm 2022); dư nợ cho vay đạt 452 tỷ đồng (tăng 2,5% so với năm 2022), tỷ lệ nợ xấu chiếm 2,86%; thu nhập bình quân lao động đạt 8 triệu đồng/người/tháng. Các Quỹ tín dụng tăng cường huy động vốn để đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn phục vụ sản xuất kinh doanh của thành viên; duy trì các tỷ lệ đảm bảo an toàn, chấp hành nghiêm túc quy định về lãi suất huy động, lãi suất cho vay; tổ chức đại hội thường niên, đại hội nhiệm kỳ đúng quy định.
Kinh tế tập thể, hợp tác xã ngày càng được quan tâm khuyến khích phát triển; nhận thức của xã hội, cán bộ, đảng viên và người dân về kinh tế tập thể được tăng cường. Các chủ trương, chính sách được tỉnh thể chế và triển khai tương đối kịp thời. Số lượng và chất lượng hoạt động HTX, THT từng bước được nâng cao, nhất là HTX nông nghiệp đã hỗ trợ tích cực cho kinh tế hộ thành viên phát triển thông qua các dịch vụ đầu vào, đầu ra cho thành viên, đảm bảo thu nhập, đời sống, giúp đóng góp cho ổn định chính trị, xã hội địa phương. Hoạt động liên kết được tăng cường, xuất hiện các mô hình HTX điển hình, tham gia chuỗi liên kết, hoạt động hiệu quả, mang lại lợi ích thiết thực cho thành viên./.
