Theo lời giới thiệu của anh Lê Đức Cảnh, trưởng xóm Đồng Tiến, xã Đông Lai chúng tôi đã tìm đến gia đình ông Bùi Văn Vinh được ông chia sẻ: Năm 2008 ông cải tạo khu vườn đồi của gia đình và đưa giống bưởi đỏ vào trồng với khoảng 100 gốc. Vừa làm vừa học hỏi thêm kỹ thuật từ trên sách, báo như: Cách trồng, khoảng cách trồng, bón phân, chăm sóc…Tuy nhiên sau một thời gian trồng ông nhận thấy ngoài kỹ thuật thì yếu tố về điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng tại xã Đông Lai rất phù hợp với cây bưởi. Cây bưởi sinh trưởng và phát triển khỏe và chỉ sau 3 năm là cho thu bói quả và đến nay 100 gốc bưởi đang cho thu hoạch ổn định khoảng 5 – 6 năm nay.
Thời điểm này là thu hoạch rộ chính vụ của bà con nên thương lái khắp nơi đến tận vườn mua. Thăm quan khu vườn sai trĩu quả, với mùi hương thơm phảng phất từ trái bưởi chín lan tỏa. Dừng lại một cây bưởi giữa vườn, ông Vinh khoe cây bưởi này năm nay sai quả tôi phải dùng cọc khá nhiều để đỡ khỏi gãy cành, ước tính khoảng 300 - 400 quả còn trung bình các cây khác từ 150 – 250 quả/cây. Nhờ đó đem lại thu nhập ổn định cho gia đình, có năm ông thu được hơn 300 triệu đồng. Không chỉ bán quả, ông còn triết cành giống cung cấp cho bà con trong xã hoặc khu vực lận cận có nhu cầu trồng.
Giống bưởi đỏ có đặc điểm riêng như trái bưởi to đều, căng mọng, tép đỏ hồng, nhiều nước, hương vị thơm, ngọt. Nhờ đó đã hấp dẫn người tiêu dùng và được thị trường đón nhận “sản phẩm bưởi đỏ Tân Lạc”.
Cây bưởi thực sự đã làm thay đổi hoàn toàn cuộc sống của bà con xã Đông Lai. Nếu như trước đây khi chưa trồng bưởi thì bà con chỉ biết quanh quẩn trồng mía, trồng ngô thu nhập bấp bênh. Từ khi cây bưởi đỏ “có mặt” tại đây thì đã trở thành một phong trào phát triển trồng bưởi đỏ. Nhờ đó mà vài năm trở lại đây số hộ nghèo giảm, hộ giàu tăng lên rõ rệt, bộ mặt đời sống kinh tế xã hội của xã đổi thay.
Đồng Chí Bùi Hải Châu, Chủ tịch UBND xã đánh giá: Cây bưởi đỏ phát triển mạnh ở xã Đông Lai, chỉ sau 4 năm trở lại dây diện tích tăng lên rất nhanh từ 39ha (năm 2013) tăng lên 168ha (năm 2017). Trong đó khoảng trên 70ha đang cho thu hoạch. Nhờ cây bưởi đỏ mà đời sống của bà con có nhiều chuyển biến số hộ nghèo giảm, số hộ giàu tăng. Năm 2016 thu nhập bình quân 22 triệu đồng và dự kiến hết năm nay sẽ đạt 27 triệu đồng/người/năm.
Có thể nói cây bưởi đỏ không chỉ được trồng nhiều ở xã Đông Lai mà còn phát triển tại các xã Thanh Hối, Tử Nê, Mãn Đức, Quy Hậu, Ngọc Mỹ…Với tổng diện tích toàn huyện Tân Lạc 991,8ha, thu nhập bình quân 1ha bưởi đỏ đạt 500 – 700 triệu đồng. Đặc biệt cuối tháng 11 vừa rồi sản phẩm bưởi đỏ của bà con được công nhận cấp văn bằng bảo hộ nhãn hiệu tập thể. Đây là cơ hội để huyện tiếp tục sản xuất bưởi đỏ, từng bước xây dựng thương hiệu, quảng bá sản phẩm. Đồng thời phát triển bền vững và sản xuất theo hướng VietGap đưa sản phẩm an toàn chất lượng tới tay người tiêu dùng./.
